Gelir İdaresi Başkanlığı’nın belirlediği standartlar çerçevesinde düzenlenen e-Serbest Meslek Makbuzu, elektronik ortama uygun şekilde oluşturulmasının ardından muhafazası, ibrazı ve raporlanmasını içeren tüm süreci kapsıyor.
Serbest meslek erbaplarından vergi mükellefi kapsamınsa olanlar ciro limiti gözetmeden e-Serbest Meslek Makbuzu’nun içerisine alınıyor. Bu makbuz, matbu serbest meslek makbuzunun yerine geçiyor. Ancak e-Serbest Meslek Makbuzu, hukuki açıdan hiçbir farklılık yaratmıyor.
Doktor, avukat, müşavir, ressam, yazar, bestekar, serbest muhasebeci mali müşavir, veteriner hekim, yeminli mali müşavir, danışman, ebe, sünnetçi, arzuhalci, kimyager, noter, serbest öğretmen, yönetmen, diş hekimi, mimar, mühendis, rehber, artist, menajer, senarist ve sağlık memuru gibi kendi nam ve hesabı bulunanların e-Serbest Meslek Makbuzunu kullanması gerekiyor.
Serbest meslek erbabı olarak işe başlanan ilk tarihten 3 ayın sonuna kadar 1 Şubat 2020’de yürürlüğe giren e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına geçmek gerekiyor. e-Serbest Meslek Makbuzuna geçmeyen mükelleflere kanunda öngörülen hükümler uygulanıyor.
Karşı tarafın talep etmesi durumunda bu belgelerin çıktısı alınarak ya ıslak imzalı ya da e-posta veya SMS gibi elektronik ortamlarda talep oluşturan kişiye teslim ediliyor. Mükellefin talep ettiği her makbuzun çıktısını imzalaması zahmetli olduğu için mükellefi bu uğraştan kurtarmak amacıyla imzasını istediği zaman notere tasdik ettirme ve makbuzlarını hazır imzalı olarak düzenleyip teslim edebilme imkanı sunuluyor.
Mükellefler, e-Serbest Meslek Makbuzunu elektronik ortamda muhafaza etme zorunluluğu bulunduruyor. Ayrıca kendisine makbuz düzenlenen kişiler ise teslim edilme şekli olan kağıt çıktısını veya elektronik halini saklayarak gerektiğinde ibraz etme zorunluluğuna sahiptir.
e-Serbest Meslek Makbuzunun üzerinde bulunması gereken belgeler nelerdir?
e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlenirken birtakım bilgilerin üzerinde mutlaka bulundurulması gerekiyor.
Bu bilgiler şu şekildedir;
- Müşterinin isim veya unvanı, adresi, kişi vergi mükellefi ise vergi dairesi bilgisi, vergi kimlik numarası veya TC kimlik numarası,
- Serbest meslek erbabının vergi kimlik numarası ya da TC kimlik numarası,
- Alınacak ödemenin miktarı, KDV ve stopaj bilgileri,
- Belge numarası,
- Serbest meslek erbabının isim, adres, vergi dairesi bilgileri,
- Saat ve dakika dahil olmak üzere belgenin düzenlenme tarihi.
e-Serbest Meslek Makbuzuna, GİB Portal aracılığıyla, özel entegratör aracılığıyla ve mükellefin kendi sunucusundan GİB’e direkt entegre olma sistemiyle başvuru yapılıyor. Başvurunun nasıl sonuçlanacağına dair satıcıya ait VKN veya TC kimlik numarası, güvenlik kodu, e-SMM numarası ve brüt ücret ile GİB Portal üzerinden doğrulama yaparak takip edilebiliyor.
e-Serbest Meslek Makbuzu hizmetine geçiş yapmak isteyenlerin e-imzası veya mali mührünün olması gerekiyor. Mali mühür almak için Kamu Sertifikasyon Merkezi kullanılıyor. e-İmza şahsa özel elektronik imza yerine geçiyor ve elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları tarafından alınıyor.
e-Serbest Meslek Makbuzu kullanırken e-Fatura kullanmak zorunlu tutulmuyor. Ayrıca e-Serbest Meslek Makbuzu, GİB üzerinden iptal edilebiliyor. Tüm makbuzlar günlük olarak GİB’e bildirildiği için iptal işlemleri de aynı şekilde bu portal üzerinden gerçekleştiriliyor.
e-SMM uygulamasının avantajları nelerdir?
e-SMM, veri kaybını önlemeyi sağlıyor. Baskı, arşivleme, depolama gibi maliyetlerin de son bulmasını sağlıyor. Mükellefler, yanlış kesilen faturaların iptali kolayca yapabiliyor ve hatalı işlemler olduğunda, iade ve ret süreçleri elektronik olarak yönetiliyor. Böylece, hatalı işlem yapma riski minimuma iniyor.
e-SMM’ler, e-Mail ve sms ile alıcıya gönderiliyor ve bu sayede e-SMM raporu hızlı ve kolayca oluşturulabiliyor. Bu da zaman ve verimlilik kazandırıyor, işlemler hızlı, güvenli ve kolay bir şekilde yapılıyor. e-SMM 10 yıl süreyle güvenli biçimde saklanıyor, bu nedenle arşiv ve depolama maliyetleri azaltıyor. Kağıt kullanımını azaltarak, hem maliyetleri düşürüyor hem de çevreyi korumaya yardım ediyor.