Bir dizi talimat şeklinde ilerleyen programlama anlamına da gelen yazılım, bir cihazda çalışan uygulamalar, komut dosyaları ve programlar için kullanılan genel terimi kapsıyor. Fiziksel parça olan donanıma karşılık görünmez parça olan yazılım, aynı zamanda işlevsel kısımdır.
İlk defa 1935 yılında Alan Turing'in makalesinde kullandığı bu teori, yazılım nedir sorusunu gündeme getirmiştir. Ardından 1958 yılında, matematikçi ve istatistikçi John Tukey tarafından da icat edildi. Farklı amaçların işlevselliğini sağlamak için kullanılan bu terim ile programlar ve kodlar geliştiriyor.
Yazılım Çeşitleri Nelerdir?
Yazılım çeşitleri nelerdir sorusuna verilecek cevaba, her yazılım çeşidinin kullanıldığı alan ve cihaza göre değişiklik gösterdiği denilebilir. Bu çeşitler, uygulama yazılımları, bilgisayar yazılımları, sistem yazılımları ve elektronik yazılımlar olarak 4 seçeneğe ayrılıyor.
Uygulama kodlamaları sayesinde bilgisayar içerisinde yer alan görevler, sistemli şekilde kullanılabiliyor. Bilgisayardaki resim, oyun veya video hazırlama gibi programlar, bu sayede düzgün çalıştırılarak zaman tasarrufu sağlıyor.
Bilgisayar yazılımları, bilgisayar içerisindeki donanımların hepsini kapsıyor. Aynı zamanda, bilgisayar donanımının sorunsuz çalışmasını sağlıyor ve bunu işlevselleştiriyor.
Sistem yazılımları, şirketler tarafından özenli şekilde hazırlanan ve işletim sistemlerinin kusursuz performans almasını sağlayan bir çeşittir. Temel bilgiler gerektirdiği için hazırlanması en karmaşık olan programlamalar da genellikle sistem yazılımlarıdır. Windows, IoS veya Android, bu sistem çeşidine giriyor.
Elektronik yazılımlar ise, günlük hayatı kolaylaştıran ve birden fazla işlemi aynı anda gerçekleştiren yazılımlardır. Özellikle makine sistemlerinde görülen bu çeşit, her cihaza özel tasarlanan yazılımıyla bütün makinelerin kullanımını kapsıyor.
Yazılım Neden Önemlidir?
Yazılım neden önemlidir konusuna gelecek olursak, bu kavramın hayatımızın neredeyse her alanında bulunduğunu söylemek yanlış olmaz. Dijital sistemlerin birbirleriyle varlığını sağlayan yazılım, bilgisayar sistemlerini çalıştırdığı gibi uygulama, program ya da oyun sistemlerini var ediyor. Telefon, tablet, televizyon, makine ve ekipmanları çalıştıran işlevsel yazılımlar, eğitim, sanayi, otomotiv, eğlence ve pazarlama gibi sektörlerde de önem arz ediyor.
Yazılım, günlük hayatın işleyişini kolaylaştırdığı ve bir işin yapım aşamasında zamandan tasarruf sağladığı için de oldukça önemlidir. Özellikle iş hayatında kendisini göstererek, rektör, rakip ve ihtiyaç analizi gibi konularda şirketlerin bilgi edinme sürecini hızlandırıyor ve kolaylaştırıyor.
Bu kavram aynı zamanda eğitim hayatında da başarıyı etkiliyor. Kodlamayla ilgilenen bireyler, zamanla sayısal zekasını güçlendirici ve analitik düşünmeyi sağlayan özellikler edinir. Aynı zamanda kodlama bilmek, geleceğin teknolojilerini bilmek anlamına da geliyor, denilebilir.
Yazılımcı Ne İş Yapar?
Yazılımcılar iki kola ayrılır. Yazılım geliştirme uzmanları, deneysel yazılımcılık yaparken yazılım mühendisleri, sistematik süreçler oluşturarak programları yönlendiriyor.
Yazılım geliştirme uzmanları şu alanlarda çalışıyor:
- Mobil uygulama desteği gibi gerekli yazılımları üretmek
- Kodlama geliştirirken iş analizi yapmak
- Gerekli dokümanları hazırlamak
- Teknik tasarım süreçlerine katkıda bulunmak
- Yazılımsal ve donanımsal teknolojileri yönetmek
- Yazılımın veri tabanı hakkında görüş bildirmek
- Yazılımlar için kullanıcıların ihtiyaçlarını düşünerek kullanım açıklamaları hazırlamaktır.
Yazılım mühendislerinin görevleri ise,
- Ölçeklenebilir uygulama mimarileri tasarlamak
- DevOps süreçleri tasarımı
- Framework geliştirmek
- Test otomasyon altyapısı oluşturmak
- Yazılan kodları performans açısından değerlendirmek
- Bilgi sistemleri için güvenlik prosedürlerini uygulamak veya uygulanmasını sağlamak
- Programları test etmektir.
Kullanılan her elektrikli makinenin bir yazılıma sahip olmasıyla günümüzde kodlama algısı önemli bir yer kaplıyor. Bu makinelerde ortaya çıkan sorunlar, yine kodlama sayesinde çözülüyor. Bunun için de yazılımcılar, bu sorunların çözülmesinde rol oynuyor.
Yazılım Dilleri Nelerdir?
Teknoloji ilerledikçe bilgisayar programlarının veya bir aygıtın teknolojik taleplere uygun yeni kodlama dillerine ihtiyacı oluyor. Bilgisayar yazılımı ve elektronik yazılımlarda kullanılan komutların hedeflenen amaca bağlı olarak geliştirilmesi ve değiştirilmesiyle ortaya çıkmış komut dizinlerine yazılım dilleri deniyor.
Elektronik yazılım basit ayrıntılardan oluşurken bilgisayar sisteminin büyük bir kapsama alanı olması nedeniyle daha karmaşık bir yazılım dizinine sahip oluyor. İşletim sistemleri, uygulamalar, ofis programları, arayüzler gibi alanlarda farklı yazılım dilleri ve kodlar içeren bilgisayar yazılımları, elektronik yazılımlardan daha çok çaba gerektiriyor.
Yazılımcının bir algoritmayı ifade etmesi için bir kodlama diline ihtiyacı oluyor. Bu sayede yazılımcılar, veri üzerinde hangi işlemlerin yapılacağını ve verilerin nasıl depolandığını anlamış oluyor. Bugüne kadar geliştirilmiş 250'den fazla yazılım dili bulunuyor.
Kullanıcı arayüzüne sahip uygulamalar geliştirmek, web sitesi oluşturmak ya da dosya yazmak ve okumak gibi konularda programlama dilleri geliştiriliyor. Yazılıma yönelmeyi düşünen bir yazılımcının, kariyerine başlamadan önce en az 1 yazılım dili bilmesi gerekiyor.
Yazılım dilleri her yıl talep alanına veya ihtiyaçlara göre değişiklik gösterebiliyor veya o anki şartlara uygun olarak geliştirilmesi gerekiyor. Öğrenilecek kodlama dili, kişinin kodlama aşinalığına ve sorunlarına çözüm olmasını istediği alana göre her alanda değişiklik gösteriyor.
En Çok Kullanılan Yazılım Dilleri Nelerdir?
Veri bilimi ve yazılım mühendislerinin yüksek teknolojili işler yaparken en az bir yazılım diline profesyonel şekilde hakim olması önemlidir. Hangi alanda hangi program dilinin işlerine yarayacağını çözen yazılımcılar, kullanım alanlarına göre başarıyı sağlıyor.
Profesyonellik kazanmak için yılların verilebileceği programlama dillerinde önemli olan hangi programlama dilinin en çok kullanıldığını saptamaktır. Sektörde daha fazla talep gören yazılım dilleri daha çok kazanç da sağlıyor.
Popüler olmayan bir kodlama dili kullanılırken bir sorun yaşandığında, çözümle ilgili kaynakların ve bu alanda uzmanlaşmış profesyonellerin azlığı nedeniyle destek ağı bulmak zor oluyor. Bu nedenle popüler program dilleri, güçlü bir destek ağı da sağlayabiliyor.
Dünyada en çok kullanılan yazılım dilleri şöyle:
- Java
- C
- Python
- PHP
- Visual Basic
- Javascript
- R
- Go
- Ruby
- Groovy
- Objective-C
- Perl
- Pascal
- Delphi Object Pascal
- Swift
- Matlab
- C++
- C#
- CSS
- SQL
- Assembly
- HTML
- SAS
- Scratch
- Powershell
Geniş uygulama yelpazesi ve web sayfalarına duyarlı öğeler eklenmesi sayesinde uzun yıllardır var olan Javascript, en popüler web programlama dillerinden biridir. Bu programlama dili, en çok web sitesi ve mobil uygulama geliştirmede kullanılıyor.
En çok kullanılan dillerden biri olan Python ise, C ve C++ gibi dillerle entegre olma özelliğine sahiptir. Karmaşık bir dile sahip olmayan Python, yapay zeka, makine öğrenimi ve veri analizi gibi alanlarda kullanılıyor. Bu programla dili, mobil uygulama geliştirmeye uygun olmayıp yeni başlayanlar için öğrenim açısından en kolay adapte olunan yazılım dilleri arasına giriyor. Instagram ve Pinterest siteleri, bu dil üzerine kuruludur.
Çok cihazlı ve çok platformlu sistemler için kurtarıcı olan C++ ise, bilgisayar oyunları ve matematik simülasyonlarında kullanılıyor. En büyük dezavantajı yazılım çalışırken hataları veya kusurları algılama yönteminin bulunmaması olan C++, kitaplık ve derleyici olarak da kullanılıyor.
Komut dosyası dili olan PHP ise, web uygulamaları geliştirme, dinamik web sayfaları tasarlamak için açık kaynak kodlu programlama dili olarak kullanılıyor. Python ve JavaScript'in yaygın kullanımıyla kullanım oranı azalan dilin güvenlik açıkları gibi dezavantajları da bulunuyor.